Stress na de bevalling
‘Ik sta altijd aan’, is één van de klachten waar moeders het vaak over hebben. Dat constante gevoel van onrust is lastig uit te leggen, omdat het zowel in je lichaam als je hoofd lijkt te zitten. En wanneer je advies krijgt om ‘gewoon te ontspannen’ dan lukt dat gewoonweg niet. Stress na de bevalling het is een vorm van stress die uniek lijkt voor moeders.
En dat komt niet alleen omdat het 24/7 zorgen voor een (pasgeboren) baby zoveel van je vraagt. Je stress systeem is namelijk tijdens de zwangerschap deels overgenomen door de placenta en jouw kleintje. Eenmaal bevallen, moet je weer zelf je stress prikkel maken en zonder voldoende rust schiet het door. Stress is het belangrijkste hormonale proces in het lijf. En het hormonale proces wat de andere processen aan zich onderwerpt. Dit omdat de spanning gaat over overleven en dat heeft voorrang op je andere hormonale processen zoals je cyclus en je stofwisseling. Dit kan leiden tot problemen met je menstruatie en je schildklier.
Het gaat hier om chronische stress – het constante gevoel van onder druk staan en van alles moeten. En daarbij denken we gelijk aan de externe bronnen van stress; het moederschap, je relatie, je carrière, familie, gebeurtenissen op het nieuws etc. Daarbij vergeten we dat stress ook een interne oorzaak kan hebben. Dit kan ontstaan door bijvoorbeeld tekorten. Als je lichaam niet alle stoffen tot haar beschikking heeft – denk aan vitamines en mineralen – die zij nodig heeft om optimaal te functioneren, raak je uit balans. Hierdoor is je lijf gedwongen om op
een suboptimale wijze te functioneren. Interne stress dus.
Het maken van een mensje vraagt nogal veel van je waardoor je reserves ook opgemaakt worden tijdens de zwangerschap en eventueel het geven van borstvoeding, ook wel ‘postnatale depletie’ genoemd. Het is niet zo gek dat je als mama naast externe stress zoveel interne stress ervaart. Dat laatste verklaart het gevoel van constant ‘aan’ staan.
Wat te doen?
Een stressvrij bestaan is niet alleen onhaalbaar, maar ook saai. Want een leven zonder prikkels willen we niet. En de met de term ‘stress management’ wordt er geen rekening gehouden met moeders. Een driftbui is niet te managen in je agenda. Een kind met koorts wanneer je een belangrijke afspraak hebt ook niet.
Nachten zonder voldoende slaap heb je niet zomaar ingehaald. En een huilend kleintje die alleen mama wil wanneer opa en oma oppassen, terwijl je weg moet, ook niet. Het principe wat hier geldt is te weten waar je geen controle over hebt en dat los te laten (geldt het meest voor externe stress) en de zaken waar je wel controle over hebt (vaak interne stress) te veranderen. Wanneer de bron van interne stress vermindert en verdwijnt, word je veel weerbaarder.
Hoe doe je dat?
Je interne stress vermindert wanneer je aandacht besteedt aan de nutriënten die je binnenkrijgt. Begin met het minderen van voeding die stress veroorzaakt of in ieder geval voeding die ertoe leidt dat jouw stress systeem minder goed functioneert. Dit zijn bekenden:
- alcohol
- cafeïne
- geraffineerde suikers waaronder zoete snacks, baksels en frisdrank
- slechte vetten zoals frituur
Daarbij komt het vaak voor dat mama’s maaltijden overslaan in alle drukte. Hierdoor krijg je ongezonde trek en vul je jezelf met bovenstaande bronnen. Het belangrijkst qua voedingspatroon is om te letten op eten wat zo min mogelijk bewerkt is. Toevoegingen zoals smaakversterkers, kleurstoffen, zoetstoffen en houdbaarheid verlengers, zijn allemaal stoffen die ons lijf als stressvol ervaart om te verwerken en weer vanaf te komen.
Wat erop neer komt dat je ‘echt’ eten eet. En hier horen geen light producten bij of halfvolle varianten. Je wil volle producten nuttigen, omdat deze minder bewerkt zijn dan hun halfvolle en light aanverwanten.
Deze richtlijn als het gaat om je voeding is een hele goede manier om te beoordelen wat je binnenkrijgt. Is het zo min mogelijk bewerkt? En dus is het nog echt eten?
Wat zijn voorbeelden van voeding die je spanning vermindert?
- plantaardige eiwitten of eiwitten uit vis
- gezonde vetten zoals grasboter, ghee of kokosolie om in te koken en
koudgeperste oliën – die je niet verwarmt – als extra toevoeging - groenten waar veel zwavel in zit zoals spruitjes, broccoli, broccoli kiemen,
asperges, bloemkool, witte kool, boerenkool, palmkool ed - fruit met een voorkeur voor klein fruit zoals bessen waar veel vezels en
voedingsstoffen in zitten - volkoren granen, het liefst zo min mogelijk tot geen tarwe
- rauwe en ongezouten noten, zaden en pitten
Is je zo gestresst voelen alleen met echt eten op te lossen?
Helaas niet. Onze bodem is verarmd waardoor voeding lang niet zo voedzaam is als het vroeger was. Veel mensen hebben last van hun darmen waardoor ze voedingsstoffen minder goed opnemen En om bepaalde tekorten die je hebt opgebouwd na een zwangerschap tegen te gaan, kun je niet voldoende eten. Het is daarom belangrijk om verder te kijken en te kiezen voor goede supplementen. Er zijn kruiden die adaptogenen zijn en zich kunnen aanpassen aan de behoefte van je lichaam. Ashwaghanda is zo’n kruid dat in staat is om over tijd weerbaarheid op te bouwen en ruimte te creëren in een vol hoofd. Zeker als mama die worstelt met postnatale depletie heb je geen sterke stimulantia nodig. Vaak wordt er genoeg koffie gedronken. In de Ayruveda is dit hét koningskruid en het wordt ook de Indiase Ginseng genoemd. De claim wat binnenkort in de EU gemaakt mag worden over ashwaghanda is dat het helpt ‘om evenwichtig te blijven in stresssituaties’. Met andere woorden het vergroot je weerbaarheid ten opzichte van stress!
Desirée Domacassé startte 5 jaar geleden haar orthomoleculaire praktijk uitsluitend gericht op moeders, ontzwangeren, herstellen en postpartum. Ze heeft een specialisatie in women’s health, hormonale gezondheid, darmgezondheid en natuurvoeding. Daarbij is ze gezondheidswetenschapper met een specialisatie in postpartum depressie en angst in relatie tot vitamine D. Na haar jarenlange ervaring heeft zij Femmegetic opgericht, supplementen speciaal voor mama’s.
Lees ook: de gunfactor, waarom heb je deze wel of juist niet.
